玉

yù

1. жарқырауық тас, асыл тас, қас тас, гауһар, жақұт, лағыл, нефрит

红玉 — қызыл жақұт, лағыл

汉白玉 — ақ мәрмәр

玉杯 — лағыл тостаған

玉环 — жақұт сырға

玉盘 — лағыл табақ

玉字银句 — асыл сөз, ұлағатты лебіз, қасиетті сөз

玉珰 — жақұт шығыршық, жақұт салпыншақ

玉玺 — жақұт таңба, жақұт мөр, патша мөрі

玉宇琼楼 — жақұт сарай

玉壶 — лағыл шәйнек

玉轮 — ай, айдың жүзі

2. аппақ сазандай, кіршіксіз аппақ, аппақ шатырдай, қардай аппақ, ақ күмістей, ақша қардай, ақ шағаладай, аппақ, кіршіксіз, мөлдір, айдай, сұлу, сымбатты, ару, өңді, көрікті, келбетті, ажарлы, ретті

玉人 — сұлу, өңді, ару, сымбатты

如花似玉 — айдай ару, қас сұлу; үріп ауызға салғандай, жайнаған гүлдей

玉颜 — айдай ақ жүз, ақша қардай бет, ақ күмістей жүз

玉女 — перизат, ару, сұлу

玉貌 — сұлу сымбат, сұлу кескін, көрікті келбет

玉树 — сұлу жігіт, сымбатты азамат

亭亭玉立 — сұңғақ сұлу, бойшаң ару

玉减香消 — ажары таю, сыны кету, сымбаты сыну, жүдең тарту

玉容 — ажарлы, көрікті, сымбатты, өлу, өңді

玉粳 — кіршіксіз аппақ тіс, лағылдай аппақ тіс, маржандай аппақ тіс, аппақ тіс

【玉兹】 жүз (қазақ жүздеріне ғана қолданылады)

大玉兹 — Ұлы жүз

3. сыпайыгершілік мағыналарын білдіреді

玉女 — бойжеткеніңіз, қызыңыз

玉体 — қасиетті денеңіз, қастерлі тұлғаңыз, ардатты тәніңіз, асыл етіңіз

玉言 — сөзіңіз, лебізіңіз, айтқаныңыз, дегеніңіз

敬候玉音 — хабарыңызды күтеміз

4. адамның тегіне қолданылады